Jus Soli di Malaysia

Jus Soli di Malaysia

Azmah Abd. Manaf 2003 menyatakan bahawa jus Soli telah diperkenalkan oleh pihak British pada 1945 dibawah pembentukan Malayan Union, ia diperkenalkan adalah bagi menyeragamkan keadaan yang tidak konsisten yang berlaku di antara kaum di Tanah Melayu. Dan telah dijalankan pada 1946 dimana kaum Cina dan India tidak mahu dihantar pulang ke negara asal meraka. Oleh sebab itu, bagi mengelak perkara yang tidak diingini berlaku maka pihak berkuasa pada masa itu telah memperkenalkannya. Di bawah penjajahan British, negeri- negeri Melayu telah dibuka kepada kaum imigran tanpa sekatan. Keadaan ini telah mengakibatkan jumlah pendatang asing meningkat secara mendadak dan melebihi bilangan penduduk orang Melayu. Kaum asing mengambil kesempatan daripada kelemahan orang Melayu untuk membolot kekayaan negeri ini.

Asnarulkhadi Abu Samah 1997 menyatakan sesungguhnya prinsip jus soli hangat dibincang sejak 1946 lagi apabila prinsip ini diperkenalkan dalam Perlembagaan Malayan Union. Raja-Raja Melayu dan orang Melayu menolak prinsip jus soli dalam pemberian kerakyatan kepada bangsa imigran. Justeru, prinsip jus soli digugurkan dalam Perlembagaan Tanah Melayu (1948). Pendirian tegas Raja-Raja dan orang Melayu terhadap isu ini tidak berubah. Pada 1950 prinsip jus soli sekali lagi ditolak oleh orang Melayu apabila dicadangkan oleh Jawatankuasa Penyelaras Antara Kaum. Jawatankuasa ini menawarkan untuk membantu orang Melayu dalam bidang ekonomi sebagai pertukarannya. Jus soli telah diperkenalkan sebagai salah satu daripada undang-undang yang termaktub di dalam Perlembagaan Malayan Union yang telah dicanang oleh British di dalam Parlimennya dengan tujuannya ialah untuk membalas dendam kepada orang Melayu yang menyokong pihak Jepun pada masa itu dan bagi memenuhi hasratnya di dalam memonopoli hasil bumi di Tanah Melayu bagi kepentingan negara mereka.

Penolakan Kaum MelayuTerhadap Jus Soli

Abd. Rahman Ismail 2005 menyatakan penentangan ke atas jus soli timbul apabila berlakunya ketidakpuasan hati orang Melayu kerana kesamarataan dan kelonggaran yang ada dalam prinsip jus soli. Prinsip jus soli yang membenarkan siapa sahaja masuk dan diberi kerakyatan yang sama, ini telah menjadikan kaum Melayu sama taraf dengan kaum asing. Antara sebab yang telah menyebabkan kaum Melayu menolaknya adalah:

-> Hak Istimewa
Prinsip jus soli akan menghapuskan hak-hak istimewa yang dinikmati oleh orang Melayu sebagai Bumiputera Tanah Melayu kerana Perlembagaan Malayan Union memberi hak dan peluang yang sama kepada semua warganegara tanpa mengira bangsa dan keturunan. Orang Melayu tidak mahu hak istimewa dinikmati oleh orang Cina dan India yang dianggap pendatang yang menumpang di Tanah Melayu. Penghapusan hak istimewa menyebabkan orang Melayu bimbang penguasaan ekonomi oleh orang Cina akan bertambah besar dan ini akan meluaskan jurang ekonomi antara orang Melayu dengan Cina. Perkara ini telah menyebabkan orang Melayu menolak prinsip yang akan mengakibatkan keadaan orang Melayu akan menjadi asing di negara sendiri. Hak yang orang Melayu ada telah diragut dengan rakus sekali oleh pihak British kerana perasaan dendam kepada orang Melayu yang telah menyokong Jepun, membuatkan pihak British terpaksa berundur. Apabila Jepun telah menyerah kalah British kembali semula mentadbir dan memasang dendam kepada orang Melayu. Maka dengan itu mereka telah meluluskan pembentukan Malayan Union yang mengandungi prinsip yang cukup mengguris hati orang Melayu iaitu prinsip jus soli. Walaupun jus soli merupakan sebahagian daripada yang termaktub dalam Perlembagaan Malayan Union. Tetapi prinsip yang ada di dalamnya itu telah memberi kesan yang amat sangat kepada umat Melayu. Orang Melayu merasakan mereka semakin terpinggir dari pelbagai aspek berbanding dengan kaum yang lain. Dengan kemasukkan yang melampau dan peraturan yang tidak ketat di dalam prinsip jus soli telah menyebabkan rasa tidak senang hati timbul. Pemilikan ekonomi kaum Melayu semakin jauh perbezaannya dengan kaum imigran. Kaum imigran telah menguasai sebahagian bandar-bandar besar pada masa itu dan kaum Melayu hanya tinggal di kampung dan menjalankan ekonomi secara sara diri sahaja. Akibat daripada kesedaran para pemimpin intelek Melayu yang dipelopori oleh Dato Onn Jaafar telah berjaya menaikkan semangat kaum Melayu dalam menentang prinsip tersebut. Walaupun pada asasnya penolakan itu adalah bersifat menyeluruh terhadap Malayan Union, oleh sebab prinsip jus soli itu berada di dalam Perlembagaan tersebut maka ia secara automatik ditolak keseluruhannya.

-> Hak Kerakyatan

Azmah Abd. Manaf 2003 menyatakan orang Melayu tidak bersetuju dengan syarat kerakyatan yang longgar mengikut prinsip jus soli. Orang Melayu tidak mahu orang Cina dan India diberi syarat kerakyatan yang longgar kerana mereka masih tidak yakin dengan taat setia orang Cina dan India terhadap Tanah Melayu dan kepada Raja-Raja Melayu. Pemberian taraf kerakyatan yang longgar akan menyebabkan ramai orang Cina dan India menjadi warganegara Tanah Melayu. Orang Melayu bimbang orang Cina yang sudahpun menguasai ekonomi akan menguasai politik apabila bilangan mereka melebihi orang Melayu. Kebimbangan mereka bertambah kerana pada tahun 1947, jumlah Melayu hanya 49.46% daripada jumlah penduduk Tanah Melayu. Dengan kelonggaran kerakyatan yang diberikan dalam prinsip jus soli telah menyebabkan kemasukkan imigran secara beramai-ramai menyebabkan keadaan orang Melayu mula rasa tergugat. Ini kerana hak kerakyatan yang diberikan itu adalah tidak bertepatan dengan kehendak orang Melayu yang membuatkan mereka telah menolaknya. Oleh kerana keadaan ini dikatakan menggugat kedudukan hak kerakyatan maka orang Melayu telah memboikot pengistiharan Malayan Union pada 1946 yang telah mendapat mandat Raja-Raja Melayu dan penggabungan persatuan di seluruh Tanah Melayu pada ketika itu. Walaupun pada mulanya ia telah dipersetujui oleh Raja-Raja Melayu, tetapi dengan kebijakan yang dimiliki oleh Datuk Onn Jaafar telah berjaya memujuk Raja-Raja Melayu supaya memboikot pengishtiharan tersebut.

-> Kekuasaan Dan Kewibawaan Sultan

Penubuhan Malayan Union akan menjejaskan kekuasaan dan kewibawaan Sultan. Walaupun kedudukan Sultan dikekalkan, tetapi kekuasaan dan kewibawaan mereka dikurangkan. Sultan tidak mempunyai kuasa pentadbiran. Kuasa Sultan hanya tertumpu dalam hal-ehwal agama Islam dan adat resam Melayu sahaja. Malah kuasa Sultan dalam hal-ehwal agama Islam juga terjejas apabila British mencadangkan penubuhan Majlis Mesyuarat Agama yang dipengerusikan oleh Gabenor. Sultan-Sultan dianggap sebagai pelindung orang Melayu. Kemerosotan kuasa Sultan bererti kehilangan kuasa orang Melayu.

->Tidak Menghormati Hak Orang Melayu

Pemberian kewarganegaraan berdasarkan prinsip jus soli merupakan hak istimewa yang diberikan oleh orang Melayu kepada penduduk imigran ketika itu. Kaum Cina dan India menikmatinya serta merta, tidak seperti hak istimewa orang Melayu yang diabaikan pelaksanaannya oleh pemimpin Melayu itu sendiri pada tahun-tahun awal kemerdekaan sehingga terpaksa diperkenalkan Dasar Ekonomi Baru (DEB) pada 1970. Warga Malaysia keturunan Cina dan India patut berterima kasih dengan orang Melayu kerana pemberian kewarganegaraan itu adalah muktamad dan tidak boleh dipersoalkan. Malah membangkitkan status kewarganegaraan kepada orang Cina dan India sama seperti mempersoalkan kedudukan Raja-Raja Melayu, hak istimewa orang Melayu/Bumiputera, kedudukan Bahasa Melayu sebagai Bahasa Kebangsaan dan agama Islam sebagai agama Persekutuan, adalah suatu kesalahan di bawah Akta Hasutan 1948 mengikut perkara 149 Perlembagaan Persekutuan. Sebagai mengenang budi pemberian orang Melayu, mereka perlu akur dengan apa yang telah dipersetujui oleh nenek moyang mereka dengan para pemimpin Melayu sewaktu negara mencapai kemerdekaan. Mereka perlu menerima hakikat bahawa kedudukan hak istimewa orang Melayu adalah sesuatu yang sudah selesai dan tidak harus mempertikaikan lagi.

-> Balas Dendam

Orang Melayu juga menentang jus soli kerana mereka menyedari bahawa ini merupakan balas dendam British terhadap orang Melayu kerana menyokong Jepun. James V. Allen dalam bukunya “The Malayan Union” mendakwa sejak kekalahan British di tangan Jepun, majoriti pegawai British bersikap anti Melayu kerana kecewa dengan tindakan orang Melayu bekerjasama dengan Jepun. Akibatnya, Perlembagaan Malayan Union amat merugikan orang Melayu, terutamanya yang berkaitan dengan hak istimewa dan kekuasaan serta kewibawaan Sultan. Dengan demikian orang Melayu telah menolaknya bulat-bulat kerana sedar ini akan menghancurkan orang Melayu pada masa akan datang dan juga akan menyebabkan Tanah Melayu tidak akan menjadi hak mutlak kepada orang Melayu walaupun ia pada asalnya hak mereka.

Kesimpulan

Jus soli merupakan isu yang menjadi tuntutan orang dagang terhadap kerakyatan di Tanah Melayu. Isu ini telah dibantah oleh orang Melayu. Isu tersebut ialah pemberian hak kerakyatan yang sama rata kepada semua kaum di Tanah Melayu. Perjuangan ini dianggap boleh melemahkan lagi kedudukan orang Melayu. Selepas perbincangan dan rundingan, raja- raja Melayu bersetuju menerima kerakyatan jus soli. Kerakyatan jus soli diterima dengan bersyarat, iaitu orang bukan Melayu mengiktiraf kedudukan istimewa orang Melayu dalam Persekutuan Tanah Melayu yang merdeka. Seterusnya suruhanjaya ini juga menyetujui agama Islam sebagai agama rasmi Persekutuan Tanah Melayu dan Bahasa Melayu sebagai bahasa utama di Tanah Melayu. Seperti yang termaktub di dalam Perlembagaan Persekutuan Perkara 152 dan 153. Sebagai salah satu usul yang ada di dalam Malayan Union bagi menyeragamkan keadaan yang kurang pasti tentang kependudukan kaum lain di Tanah Melayu pihak British telah mengaplikasikannya untuk kepenting mereka. Ini juga satu motif pembalasan dendam daripada pihak British kepada orang Melayu diatas sokongan yang telah diberikan oleh orang Melayu kepada pihak Jepun pada 1945 semasa Jepun mula menduduki Tanah Melayu. Pemberian kerakyatan melalui jus soli juga adalah kerana memperingati jasa orang Cina yang telah bekerjasama dengan British untuk menentang Jepun. Majoriti orang Cina menjadi anggota Malayan People Anti-Japanese Army (MPAJA) dan bersama-sama British dalam usaha mengusir Jepun dari Tanah Melayu. Akibatnya, ini akan menguntungkan orang Cina yang berkaitan dengan kerakyatan serta dapat menjadi kuasa politik pada masa akan datang.